Muzeum Archeologiczne w Wiślicy Oddział Muzeum Narodowego w Kielcach

Wiślica jest jedną z niewielu miejscowości w Polsce objętych całkowitą ochroną konserwatorską. W 2028 roku to jedno z najmniejszych miast w kraju wyróżniono prestiżowym tytułem Pomnika Historii. Miejscowość powstała we wczesnym średniowieczu przy ważnym szlaku handlowym na Ruś. Po raz pierwszy pojawiła się w źródłach pisanych w Roczniku świętokrzyskim nowym pod rokiem 1079. Dziedzictwo Wiślicy predestynuje ją do czołówki najważniejszych miejsc w Polsce o charakterze historyczno-archeologicznym, stawiając ja na równi z Krakowem, Poznaniem czy Gnieznem. Dzięki modernizacji Muzeum Archeologicznego w Wiślicy, przeprowadzonej w latach 2018–2022, zabytki wiślickie można zwiedzać, korzystając z trasy podziemnej, która łączy, dotychczas odrębne, elementy ekspozycji muzealnej. Na turystów czeka też nowa wystawa, na którą składają się do tej pory nieeksponowane obiekty oraz interaktywne widowisko prezentujące relikty najstarszej romańskiej architektury na tle najdawniejszych dziejów Wiślicy.

Pawilon archeologiczny

Nowoczesny obiekt, zabezpieczający pozostałości kościółka św. Mikołaja [?] – jednej z najwcześniejszych świątyń z tzw. serii kupieckiej, ulokowanej bezpośrednio przy ważnym szlaku handlowym, biegnącym od Pragi aż na Ruś Kijowską. Świątynia została rozebrana pod koniec XIII wieku. Istnieje przypuszczenie, że na miejscu kościoła powstała drewniana kaplica.

Podczas prac archeologicznych przy reliktach kościoła św. Mikołaja [?] w 1959 roku została odkryta gipsowa niecka, zinterpretowana przez odkrywców jako misa chrzcielna. Współcześnie koncepcja baptysteryjnej funkcji „misy” została ponad wszelką wątpliwość odrzucona. Potwierdziły to badania archeologiczne z 2021 roku, które wskazują, że obiekt datowany jest na schyłek XI wieku.

Rezerwat archeologiczny w podziemiach bazyliki

W podziemiach bazyliki mniejszej zachowały się relikty dwóch świątyń romańskich oraz najważniejszy zabytek Wiślicy, i jednocześnie jeden z najcenniejszych na świecie przykładów sztuki romańskiej, tzw. Płyta orantów. Jest to ornamentowana posadzka krypty najstarszego romańskiego kościoła z połowy XII wieku,  ufundowanego przez Henryka Sandomierskiego. Przedstawia rodzinę książęcą, Kazimierza Sprawiedliwego wraz z żoną i synem. Z drugiej kolegiaty romańskiej, potężnej trójnawowej świątyni fundacji biskupów krakowskich, powstałej w XIII wieku, przetrwały do współczesności jedynie posadzka wykonana z emaliowanych płytek ceramicznych bogato zdobionych rozetami i fragmentarycznie zachowane mury.

Podziemny korytarz 

Powstał w trakcie przebudowy Muzeum. Prezentowane są tu zabytki specjalnie sprowadzone do Wiślicy, ale przede wszystkim te wydobyte podczas prac archeologicznych prowadzonych w ramach modernizacji obiektu. Można tu zobaczyć historyczne poziomy budowlane, wątki kamienne i relikty odsłoniętych obiektów, drobne artefakty archeologiczne w postaci ceramiki, sprzętów i narzędzi metalowych, numizmatyki, pochodzące z prac badawczych wokół kolegiaty. Najnowsze techniki wizualizacji obiektów pozwalają zwiedzającym zobaczyć m.in. animację budowy bazyliki romańskiej i jej transformację do kolegiaty czy trójwymiarowe modele budowli i przedmiotów używanych przez naszych przodków od IX do XVI wieku.

Godziny otwarcia:

OD 1 LISTOPADA DO 31 MARCA:

Poniedziałek - nieczynne
Wtorek  09.00 - 16.00
Środa 09.00 - 16.00
Czwartek 09.00 - 16.00
Piątek 09.00 - 16.00
Sobota 11.00 - 19.00
Niedziela 11.00 - 19.00

OD 1 KWIETNIA DO 31 PAŹDZIERNIKA:

Poniedziałek - nieczynne
Wtorek  09.00 - 17.00
Środa 09.00 - 17.00
Czwartek 09.00 - 17.00
Piątek 09.00 - 17.00
Sobota 11.00 - 19.00
Niedziela 11.00 - 19.00

*ostatnie wejście godzinę przed zamknięciem

Czwartek jest dniem wolnego wstępu na ekspozycje stałe.